Để giáo dục nghề nghiệp thành công, cần có sự tích cực vào cuộc của cả hệ thống, trong đó người học phải chủ động lĩnh hội và cập nhật kiến thức, nhà trường phải nâng cao chất lượng dạy học bằng phương pháp khoa học, gắn đào tạo với thực hành nghề tại các doanh nghiệp sử dụng lao động. Các cơ quan chức năng cần có chính sách hỗ trợ để người học có nhiều cơ hội học tập, làm việc nâng cao thu nhập...

Chia sẻ với báo Thời báo Kinh doanh kinh nghiệm thành công xung quanh câu chuyện chọn nghề đào tạo phù hợp với nhu cầu của các trường, ông Nguyễn Danh Hùng, Hiệu trưởng trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Trung ương cho biết, năm học 2020-2021, nhà trường dự kiến tuyển sinh hai hệ cao đẳng và trung cấp, trong đó có hệ 9+4 (học sinh tốt nghiệp Trung học cơ sở, học tại trường 4 năm và được cấp bằng Trung cấp nghề và bằng Liên thông Cao đẳng nghề).

Ngoài các ngành học theo quy định với gần 1.000 chỉ tiêu, năm nay nhà trường còn mở thêm một số ngành học mới để đáp ứng yêu cầu của xã hội như: ngành điện-điện dân dụng và công nghiệp; điện- điện lạnh dân dụng và công nghiệp; công nghệ thông tin; công nghệ may và thời trang; quản trị du lịch khách sạn nhà hàng; kỹ thuật chế biến món ăn… Đây được xác định là những ngành mà nhu cầu xã hội đang rất cần.

Cơ khí là một trong những nghề được Tổng cục GDNN đánh giá là nghề 'HOT' trong năm 2021-2022.

Thống kê của nhà trường cho thấy, số học sinh của nhà trường tốt nghiệp ra trường làm đúng ngành đào tạo chiếm khoảng 85%, số học sinh có việc làm là hơn 95%. Để đón trước những diễn biến bất thường xảy ra, trong những năm qua dưới sự chỉ đạo của Thường trực, Đảng Đoàn Liên minh HTX Việt Nam, trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Trung ương đẩy mạnh đào tạo online.

Nhà trường đã thí điểm đào tạo vài khóa học online cho cán bộ Liên minh HTX các tỉnh, thành phố để nâng cao nghiệp vụ. Năm nay, nhà trường trực tiếp đào tạo online cho học sinh, sinh viên trong trường và cho cán bộ Liên minh HTX các tỉnh. Đây là cơ hội giúp cho các em có điều kiện học tập, dù dịch bệnh diễn biến phức tạp.

“Năm nay, nhà trường đã ký kết với các doanh nghiệp, nghiệp đoàn để tiếp nhận học sinh vào làm việc sau khi tốt nghiệp và hỗ trợ đào tạo thực hành cho học sinh ngay từ năm thứ nhất. Theo đó, nhà trường đã tạo điều kiện cho sinh viên đi làm tại các doanh nghiệp với thu nhập trung bình mỗi tháng từ 3-5 triệu/học sinh/tháng để các em vừa rèn luyện tay nghề, vừa có thu nhập để không phụ thuộc vào gia đình”, ông Nguyễn Danh Hùng cho biết.

Nhiều cơ hội việc làm mới từ chuỗi cung ứng

Việc nâng cao chất lượng dạy nghề, gắn đào tạo với nhu cầu xã hội như trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Trung ương cũng chính là tạo ra cơ hội để những người học nghề dễ dàng tìm kiếm việc làm, hoặc dễ dàng khởi nghiệp bằng việc thành lập cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp.

Anh Nguyễn Trung Kiên, cựu sinh viên khoa Công nghệ thông tin, khóa 1 trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Vĩnh Phúc cho biết, sau khi tốt nghiệp ra trường năm 2010, anh đã xin đi làm tại một số doanh nghiệp để vừa có thu nhập, vừa học hỏi kinh nghiệm nghề nghiệp. Năm 2017, anh Kiên quyết định mở công ty kinh doanh thiết bị, sửa chữa, lắp đặt và bán máy tính, camera giám sát có trụ sở tại phường Liên Bảo, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc.

Đoàn giám sát của Quốc hội khảo sát công tác dạy và học nghề tại trường Cao đẳng nghề Quảng Ngãi.

Đến nay, sau 3 năm đi vào hoạt động, với vai trò là Giám đốc, mỗi năm Công ty Trung Kiên đã cung cấp ra thị trường hàng trăm bộ máy tính bàn và máy tính xách tay, camera giám sát cho người tiêu dùng, tạo việc làm cho 3 lao động với thu nhập từ 20-25 triệu đồng/người/tháng.

“Trong bối cảnh hiện nay, có quá nhiều trường đại học tham gia đào tạo tất cả các nghành nghề, lĩnh vực đã dẫn đến cảnh "thừa thầy, thiếu thợ", nhất là thợ tay nghề cao. Do vậy, việc lựa chọn học nghề đã mở ra cánh cửa nghề nghiệp cho một số người. Để có tay nghề cao, chính bản thân người học phải xác định được mục tiêu cho mình để tích cực học tập, rèn luyện mới thực sự đáp ứng được yêu cầu của xã hội”, anh Kiên nói.

Từ thành công của những người đi trước như anh Nguyễn Trung Kiên cũng giúp cho nhiều em thấy hứng khởi khi lựa chọn học nghề để khởi nghiệp. Em Đỗ Anh Mạnh, sinh viên trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Vĩnh Phúc cho biết, thấy những người đi trước học nghề và khởi nghiệp thành công đã giúp em có nhiều động lực để học nghề và tin tưởng trong thời gian tới sẽ có nhiều cơ hội việc làm với thu nhập ổn định, đảm bảo cuộc sống.

Nhìn lại năm 2019, kết quả tuyển sinh GDNN đạt 103,5% so với kế hoạch, trong đó tuyển sinh trung cấp, cao đẳng là 568.000 người, đạt 101,4%. Phấn khởi hơn, kết quả khảo sát năm 2019 của Bộ LĐ-TB&XH cho thấy, tỉ lệ học sinh, sinh viên nghề ra trường có việc làm đạt trên 80%, với mức thu nhập khá đã cho thấy sự bứt phá của giáo dục nghề nghiệp trong thời gian qua.

Kết quả khảo sát của Tổng cục GDNN cho thấy, dự kiến năm 2021, tổng số lao động qua đào tạo nghề trọng điểm có nhu cầu tuyển mới khoảng 815 nghìn người, năm 2022 là khoảng 817 nghìn người, trong đó, nhu cầu tuyển lao động trình độ cao đẳng là cao nhất, tiếp đến là trình độ trung cấp và sơ cấp.

Cũng theo nhận định của các chuyên gia, trong những năm tới, Việt Nam có thể trở thành một điểm sáng trong bản đồ chuỗi cung ứng trên thế giới và thu hút làn sóng FDI. Đây là cơ hội tạo ra nhiều việc làm cho lao động kéo theo nhu cầu đào tạo nghề đặc biệt trong những lĩnh vực công nghệ cao.

Trong khi đó, Việt Nam đang ở thời kỳ dân số vàng với hơn 96,2 triệu người, trong đó 56 triệu người tham gia lao động, tạo ra nhu cầu tham gia học nghề, lập nghiệp là rất lớn.

Và, để thu hút người học, đáp ứng nhu cầu xã hội,  các chuyên gia lao động khuyên rằng, bản thân các trường phải đổi mới phương pháp tiếp cận trong giáo dục nghề nghiệp bằng việc tăng quy mô và nâng cao hơn nữa chất lượng đào tạo, phát triển giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở và linh hoạt.

Bên cạnh đó, cần chủ động chuyển đổi mô hình đào tạo truyền thống sang gắn kết doanh nghiệp, coi doanh nghiệp phải là ngôi trường thứ 2 để đào tạo kiến thức, kỹ năng thực hành nghề và tiếp nhận lao động sau khi tốt nghiệp ra trường. Đặc biệt, phải chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, đáp ứng yêu cầu dạy và học trong thời kỳ công nghệ số 4.0 phát triển nhanh chóng hiện nay.

Nguồn: thoibaokinhdoanh.vn