Đặng Văn Lái gắn bó với sự nghiệp giáo dục và đào tạo từ năm 2006 tại Trường cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa (nay là Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung); từng trải qua nhiều vị trí từ giảng viên, tổ trưởng, trưởng phòng đào tạo rồi phó hiệu trưởng trường này. Năm 2017, ông được bổ nhiệm chức vụ Hiệu trưởng Trường cao đẳng Nghề Phú Yên. Dù ở cương vị nào, TS Đặng Văn Lái cũng luôn tích cực học hỏi, trau dồi kiến thức, tích lũy kinh nghiệm, đặc biệt là đam mê nghiên cứu khoa học.

Thành công từ niềm đam mê

TS - Nhà giáo Nhân dân Trần Đắc Lạc, nguyên Hiệu trưởng Trường cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa nhận xét: Với niềm đam mê cháy bỏng, một cái “tâm sáng”, tài năng của một nhà khoa học được đào tạo bài bản ở trong nước và ngoài nước, TS Đặng Văn Lái đã có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh, cấp bộ mang tính ứng dụng cao. Bên cạnh đó, ông còn nghiên cứu và xây dựng các chương trình cấp quốc gia về quy định khối lượng kiến thức tối thiểu, yêu cầu về năng lực mà người học đạt được sau khi tốt nghiệp…

Trao đổi về giải pháp “Pha chế môi chất nhiệt độ sôi -60^oC cho máy lạnh 1 cấp dùng kết đông siêu tốc thủy sản” là phương pháp kết đông thủy sản được ngư dân đi biển và các cơ sở chế biến thủy sản sử dụng khá phổ biến, TS Đặng Văn Lái cho biết: Phú Yên có nguồn thủy sản dồi dào, đặc biệt là cá ngừ đại dương có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, lâu nay ngư dân đi biển, câu được cá rồi bảo quản theo kinh nghiệm truyền thống, không đúng kỹ thuật dẫn tới chất lượng cá giảm, giá bán rất thấp. Là người con của làng biển Đông Tác, chứng kiến bao nỗi vất vả của ngư dân trong đó có cả người thân của mình, TS Đặng Văn Lái đã nung nấu ý tưởng và thực hiện thành công giải pháp trên, khắc phục được hạn chế khi tạo được nhiệt độ sôi -60^oC phục vụ cho kết đông siêu tốc thủy sản bằng máy lạnh 1 cấp.

Ông Lê Văn Hồng, Giám đốc Công ty CP Bá Hải, cho hay: “Môi chất lạnh RTIC từ giải pháp này đã được áp dụng thành công trong thực tiễn để góp phần nâng cao chất lượng thủy sản đông lạnh xuất khẩu. Kết quả máy lạnh 1 cấp chạy ổn định với nhiệt độ sôi -600C và có khả năng đạt đến -70^oC. Thời điểm đó, công ty đã đầu tư trang thiết bị và phối hợp với TS Đặng Văn Lái cải tạo 10 tủ cấp đông thủy sản công suất 3HP từ nhiệt độ -30^oC sang -60^oC và sản xuất 10 tủ cấp đông -60^oC”.

Xuất phát từ nhận thức tầm quan trọng của các nguồn năng lượng tái tạo, TS Đặng Văn Lái thực hiện thành công đề tài chế tạo máy điều hòa không khí chạy bằng năng lượng gió, được Hội đồng KH-CN tỉnh nghiệm thu, đánh giá cao; được UBND tỉnh cho phép triển khai và hỗ trợ một phần kinh phí chế tạo máy điều hòa không khí sử dụng năng lượng gió công suất lạnh 9.000 BTU/giờ, góp phần giảm phụ tải lưới điện quốc gia và bảo vệ môi trường. Sản phẩm của đề tài được sử dụng làm mô hình giảng dạy học phần “Năng lượng tái tạo” của Trường cao đẳng Công Thương Miền Trung và các cơ sở đào tạo trong cả nước. Phát triển từ đề tài này, giải pháp “Máy nén khí tạo oxy cho hồ nuôi cá chình từ năng lượng gió” của thầy Nguyễn Tấn Tùng và Dương Thế Huy, khoa Cơ khí chế tạo đạt giải ba Hội thi Sáng tạo kỹ thuật cấp tỉnh (2018-2019).

TS Đặng Văn Lái (phải) cùng giảng viên, sinh viên đang khảo sát máy tách tim sen, một sản phẩm dự thi Hội thi Sáng tạo kỹ thuật Phú Yên lần thứ 9 (2020-2021). Ảnh: THÙY TRANG

Truyền lửa cho thế hệ tương lai

Từ những thành công của bản thân, TS Đặng Văn Lái đã truyền đam mê nghiên cứu khoa học cho đồng nghiệp và bao thế hệ sinh viên qua những kinh nghiệm cụ thể. Theo thầy Lái, nghiên cứu khoa học là hoạt động không dễ, tùy theo đặc thù mà mỗi lĩnh vực nghiên cứu sẽ có khó khăn khác nhau, nhưng điểm chung là đòi hỏi nhiều công sức và thời gian. Mọi thành công phải bắt đầu từ đam mê nhưng đam mê không vẫn chưa đủ mà phải biết xây dựng kế hoạch hiệu quả và quyết tâm thực hiện kế hoạch đó.

Trong 5 năm, từ năm 2015-2020, Trường cao đẳng Nghề Phú Yên có 99 đề tài nghiên cứu khoa học, sáng kiến cấp tỉnh, cấp trường đã được nghiệm thu, công nhận. Trong đó, nhiều đề tài nghiên cứu mang tính thực tế cao, như: “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo hệ thống băng tải vận chuyển hàng hóa” được sử dụng vận chuyển hàng hóa tại làng biển phường Hòa Hiệp Trung (TX Đông Hòa) của tác giả Đặng Trương Vĩnh, giảng viên Khoa Điện - Điện lạnh; “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo xe lăn đa năng phục vụ người già, người bệnh tại tỉnh Phú Yên” đã được ứng dụng tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Phú Yên của tác giả Phạm Hùng Anh, giáo viên khoa Cơ khí chế tạo…

Để xử lý vấn đề rác thải nhựa và ô nhiễm môi trường, năm 2020, TS Lê Xuân Sơn, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Quản lý KH-CN và Chất lượng đào tạo đã có giải pháp “Nghiên cứu chế tạo viên sỏi từ rác thải nhựa ứng dụng trong lĩnh vực xây dựng”. Đây là giải pháp TS Lái đóng góp sáng kiến 52%, thầy Sơn đóng góp 48%. Theo đó, rác thải sau khi thu gom được phân loại, băm sơ bộ, rửa sạch để loại bỏ tạp chất và cho vào thiết bị ly tâm để làm khô nhựa. Sau đó gia nhiệt đến nhiệt độ yêu cầu rồi trộn, làm nóng chảy nhựa và chất phụ gia tạo thành những viên sỏi có kích thước khác nhau. Sản phẩm có thể ứng dụng để đúc bê tông, làm gạch không nung… Giải pháp này có ý nghĩa thực tiễn rất cao, mở ra triển vọng mới trong việc dùng rác thải nhựa tạo ra sản phẩm hữu ích, góp phần giảm tác hại ô nhiễm môi trường.

Khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, để chung tay cùng cộng đồng ứng phó với đại dịch, giảng viên Khoa Điện - Điện lạnh đã sáng chế thiết bị rửa tay sát khuẩn tự động. Kỹ sư Vũ Thanh Tân, tác giả của thiết bị này cho biết: Ban đầu, máy được lắp đặt tại trường, một số điểm cơ quan, doanh nghiệp, đặc biệt là phát huy tác dụng lắp đặt máy để phục vụ tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Phú Yên lần thứ XVII; sau đó được Tổ chức GIZ (Deutsche Gesellschaft fur Internationale Zusammenarbeit - Cộng hòa Liên bang Đức) tài trợ ứng dụng tại các cơ quan, trường học, bệnh viện trên địa bàn tỉnh… Đến nay đã xuất xưởng khoảng 1.000 máy sát khuẩn phục vụ cộng đồng.

Theo kỹ sư Vũ Thanh Tân, từ khi TS Đặng Văn Lái về trường đảm trách công tác lãnh đạo, quản lý, ở mỗi cuộc họp, ông đều truyền “lửa” đam mê nghiên cứu khoa học cho đồng nghiệp và sinh viên. Ông luôn quan tâm tạo điều kiện, hỗ trợ, động viên các giảng viên, sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học, tham dự các hội thi tay nghề, hội thi sáng tạo kỹ thuật; và là động lực giúp nhiều đồng nghiệp tham gia cùng các nhóm giáo viên và sinh viên thực hiện nhiều mô hình, giải pháp đạt giải cao. “Trong 99 đề tài nghiên cứu khoa học, sáng kiến cấp tỉnh, cấp trường đã được nghiệm thu, công nhận, riêng TS Đặng Văn Lái có 7 đề tài cấp bộ, đã nói lên tính đầu tàu, gương mẫu trong nghiên cứu khoa học để đồng nghiệp và sinh viên học tập, noi theo”, kỹ sư Vũ Thanh Tân nói.  

THÙY TRANG